دانشمندان پس از یک قرن یک هدف جدید و امیدوار کننده را برای درمان دیابت کشف کردند

27 ژانویه 2021- محققان گیرنده ی جدیدی را کشف کردند که انسولین را مهار می کند و نام آن را "inceptor" نهادند. این مطالعه که توسط محققان مرکز هلمهولتز مونیخ، دانشگاه فنی مونیخ و مرکز تحقیقات دیابت آلمان انجام شده است، نقطه ی عطف مهمی برای تحقیقات دیابت است زیرا امسال جامعه علمی 100 سالگی کشف انسولین و 50 سالگی کشف گیرنده ی انسولین را جشن می گیرد. محققان دریافتند که مسدود کردن عملکرد inceptor، منجر به افزایش حساسیت مسیر سیگنالینگ انسولین در سلولهای بتا پانکراس می شود. این ممکن است باعث محافظت و بازسازی سلولهای بتا و معکوس شدن دیابت شود.

دیابت شیرین یک بیماری پیچیده است که با از دست دادن یا اختلال در عملکرد سلولهای بتا( تولید کننده انسولین) در جزایر لانگرهانس،- یک "میکرو ارگان" تخصصی در پانکراس که سطح قند خون سیستمیک را کنترل می کند- مشخص می شود. عوارض دیابت، مانند بالا بودن قند خون مزمن، نارسایی متابولیکی سیستمیک و در دراز مدت، آسیب چند عضوی، بارهای پزشکی و اجتماعی زیادی را ایجاد می کند و منجر به مرگ زودرس این بیماران می شود. در حال حاضر هیچ درمان دارویی وجود ندارد که بتواند پیشرفت این بیماری را متوقف یا معکوس کند. مطالعات قبلی نشان داده اند که انسولین درمانی فشرده می تواند کنترل قند خون و بهبود دیابت را بهبود بخشد، اما همچنین منجر به افزایش ناخواسته ی وزن و حتی عوارض جانبی شدیدتر مانند افزایش خطر افت شدید قند خون می شود که ممکن است فرد را به اغماء ببرد.

تحقیقات دکتر Heiko Lickert، در توسعه رویکردهای احیا کننده برای درمان مکمل و جایگزین دیابت بجای درمان های ایمنی و کلاسیک متمرکز است. دکتر لیكرت می گوید: مقاومت به انسولین در سلولهای بتای لوزالمعده باعث دیابت می شود. روشهای درمانی كه این سلولها را نسبت به انسولین حساس می كند، ممكن است از بیماران دیابتی در برابر از بین رفتن و نارسایی عملکرد سلولهای بتا محافظت كند. با کشف گیرنده ی مهارکننده ی انسولین، گروه تحقیقاتی وی هدف مولکولی امیدوارکننده ای را برای محافظت و بازسازی سلولهای بتا پیدا کرده است که عوارض جانبی ناخواسته ی انسولین درمانی شدید را به همراه ندارد.

در آزمایش با موش ها، محققان نشان دادند که عملکرد inceptor، این است که سلولهای بتا تولید کننده انسولین را از فعال سازی مسیر تشکیل دهنده ی انسولین محافظت کند. نکته قابل توجه اینکه، inceptor در دیابت، تنظیم افزایش(upregulated) می یابد و با مسدود کردن سیگنال انسولین ممکن است به مقاومت به انسولین کمک کند.

اگر عملکرد inceptorاز طریق ژنتیکی یا دارویی مهار شود، چه اتفاقی می افتد؟ این گروه با حذف کردن inceptorدر سلولهای بتا و مسدود کردن عملکرد آن با استفاده از آنتی بادی های مونوکلونال، به دنبال پاسخ این سوال گشتند. Ansarullah، یکی ازنویسندگان اول این مقاله که در ژورنال Nature منتشر شده است و محقق دیابت در مرکز هلموهلتز مونیخ، گفت: نتیجه دقیقاً همان چیزی بود که ما امیدوار بودیم: سیگنالینگ انسولین و توده ی سلولهای بتای عملکردی افزایش یافت. این نتیجه باعث می شود که inceptor، به یک هدف بسیار امیدوار کننده برای درمان ریشه ای دیابت،- یعنی از بین رفتن و اختلال در عملکرد سلولهای بتا- تبدیل شود.

دکتر لیكرت اظهار داشت: فردریک بانتینگ صد سال پیش در سخنرانی جایزه نوبل خود برای کشف داروی نجات دهنده ی انسولین به این موضوع اشاره کرد که انسولین، درمانی برای دیابت نیست، بلکه یک درمان کنترل کننده ی علائم این بیماری است. این موضوع از قرن گذشته تاکنون تغییری نکرده است. هدف ما از تحقیقات آینده استفاده از كشف inceptor و تولید داروهایی برای بازسازی سلولهای بتا است. این می تواند برای بیماران دیابتی نوع 1 و 2 مفید باشد و در نهایت منجر به معکوس شدن دیابت شود.

ماتیاس تسوپ، مدیر عامل Helmholtz Zentrum München، گفت: صد سال پیش، کشف انسولین یک بیماری مهلک را به بیماری قابل کنترل تبدیل کرد. اکنون کشف گیرنده ی مهارکننده ی انسولین مرحله مهم دیگری برای خلاص شدن از این بیماری است. اگرچه بیماری همه گیر COVID-19 تهدیدی فوری است که بر آن غلبه خواهیم کرد، اما نباید فراموش کنیم که دیابت همچنان یکی از بزرگترین و سریعترین قاتلین در حال رشد در کره زمین است. با مجموعه ای از پیشرفتهای اخیر، از جمله کشف inceptor، عزم مرکز دیابت هلمهولتز برای انجام مأموریت خود که جهانی بدون دیابت است، دو برابر شده است.

منبع:

https://medicalxpress.com/news/2021-01-scientists-diabetes-treatment.html